Każdy rodzic pragnie, aby jego nowo narodzone dziecko przesypiało spokojnie noce. Niestety, rzeczywistość często bywa inna – maluszek budzi się, płacze i sprawia, że noce stają się nieprzespane. Zastanawiasz się, dlaczego noworodek nie chce spać? Przyczyn może być wiele, a znalezienie tej właściwej to klucz do poprawy komfortu snu Twojego dziecka. Odpowiednio długi i spokojny sen jest niezwykle ważny dla prawidłowego rozwoju noworodka, jego regeneracji i przyswajania nowych informacji.
Dlaczego Twój niemowlak ma problemy ze snem? Najczęstsze przyczyny
Noworodki przesypiają średnio od 16 do 17 godzin na dobę, a niemowlęta niewiele mniej, bo około 13-15 godzin. Jednak czasami zdarza się, że niemowlak nie śpi tyle, ile powinien, a zmartwieni rodzice szukają przyczyn takiego stanu. Wśród najczęstszych powodów braku snu u najmłodszych dzieci wymienia się przede wszystkim: głód, bóle brzuszka i problemy z trawieniem, odparzenia, wysypkę, zaparcia, katar, pełną pieluszkę czy niewygodne posłanie. Spokojny sen noworodka może zakłócać również zbyt duży hałas w otoczeniu. Czasami dziecko może nie spać, gdy w domu jest za cicho, brzydko pachnie, coś go uwiera lub też kiedy zaczyna się u niego infekcja. Przyczyn niespokojnego snu noworodka jest zatem naprawdę wiele. Niektóre z nich łatwo można zlikwidować, inne natomiast wymagają konsultacji z lekarzem.
Głodny brzuszek – częsta przeszkoda w spokojnym śnie niemowlęcia
Pierwszy miesiąc życia dziecka to przede wszystkim sen i karmienie. Żołądek noworodka jest bardzo mały, dlatego powinien on przyjmować porcje mleka stosunkowo często – mniej więcej co 2-3 godziny. Karmienie w nocy jest ważne zarówno dla dziecka, jak i dla matki. Zapewnia regularny dopływ pokarmu, co wspiera laktację i prawidłowe przybieranie na wadze przez maluszka. Ważne, aby uniknąć zastoju i zapalenia piersi. Jeśli noworodek nie śpi i często wybudza się z płaczem, może być po prostu głodny. Cierpliwe przystawianie go do piersi na żądanie i karmienie tak długo, jak tego potrzebuje, powinno pomóc. W przypadku wątpliwości, czy dziecko się najada, warto skonsultować się z pediatrą, położną lub doradcą laktacyjnym.
Temperatura i wilgotność w sypialni – klucz do komfortowego snu
Bardzo często zdarza się, że niemowlak nie chce spać z powodu zbyt wysokiej temperatury, panującej w sypialni. Idealny zakres to 18-21 stopni Celsjusza, a w nocy może być nawet nieco chłodniej. Zimą, ze względu na ogrzewanie, dbając o komfort termiczny, rodzice często ubierają noworodka w zbyt wiele warstw ciepłych ubrań. Warto obserwować dziecko. Często wystarczy lekka pielucha lub bambusowa chusta. Ważne jest również, aby zadbać o właściwe nawilżenie powietrza w sypialni. Suche powietrze może podrażniać śluzówkę nosa i gardła dziecka, co utrudnia spokojny sen.
Hałas – cichy zabójca spokoju Twojego maluszka
Zanim położysz pociechę do łóżeczka, zadbaj o odpowiednie warunki w mieszkaniu. Włączony telewizor, radio czy głośna muzyka mogą zakłócać sen niemowlęcia, zwłaszcza w nocy. Rozbudzonego i przestraszonego dźwiękami maluszka może być trudno uspokoić. Dlatego zawczasu ścisz sprzęt grający. Maluchom zazwyczaj przeszkadzają w wypoczynku hałasy, ale są noworodki i niemowlęta, które nie lubią idealnej ciszy. Znajome dźwięki działają na nie kojąco i zapewniają poczucie bezpieczeństwa. Możesz mówić do niego kojącym głosem, zostawić cicho włączone radio lub szumiącego misia i wyłączyć je dopiero, gdy malec zaśnie.
Bliskość mamy – niezastąpiony lek na bezsenność u noworodka
Bywa, że maluszek nie może zasnąć, ponieważ tęskni za mamą i jej dotykiem. U niektórych dzieci potrzeba bliskości jest tak duża, że nie mogą zasnąć albo budzą się z płaczem. Jeśli dziecko nie śpi w nocy, być może nie miałaś zbyt wielu okazji do zabawy z nim w ciągu dnia. Nadrób to wieczorem lub wtedy, gdy maluszek się obudzi, tuląc go i bujając.
Pełna pieluszka – częsty powód pobudek
Jeśli dziecko nie śpi w nocy, być może przeszkadza mu przepełniona pieluszka. Po wieczornej kąpieli załóż swojemu malcowi świeżą pieluchę i w razie konieczności zmieniaj ją nawet kilka razy w ciągu nocy. Zadbaj też o suchą pieluchę przed spacerem i wyjściem na plac zabaw, aby uniknąć bolesnych odparzeń.
Odparzenia, wysypka i pokrzywka – wrogowie spokojnego snu
Kłopoty ze snem mogą też powodować odparzenia, pokrzywka i wysypka na skórze. Jeśli zauważysz czerwone plamy na skórze wokół pupy niemowlęcia, zastosuj odpowiednie preparaty łagodzące odparzenia, przeznaczone dla wrażliwej skóry najmłodszych dzieci. Do pielęgnacji maluszka używaj wyłącznie delikatnych środków przywracających naturalne pH. Na co dzień stosuj kremy zapobiegające odparzeniom, a także pieluszki i chusteczki, które dobrze chłoną wilgoć.
Kolka i zaparcia – utrapienie małych brzuszków
Już 3-tygodniowe dziecko może nie chcieć spać, być marudne i płakać? Najprawdopodobniej jest to efekt kolek, które mogą pojawić się między 3. tygodniem a 5. miesiącem życia maluszka. Objawiają się nieuzasadnionym płaczem, rozdrażnieniem i zaniepokojeniem. Dziecko miewa wzdęty brzuszek, podkurcza nóżki, a dolegliwości powracają o tych samych porach dnia. Pomocny może być masaż brzuszka, przytulanie dziecka, noszenie, a także korzystanie z termoforu. Przyczyną kłopotów ze snem mogą być również zaparcia, które zdarzają się dość często u niemowlaków.
Skoki rozwojowe – czas wyzwań dla rodziców i dzieci
Inną przyczyną gorszego samopoczucia u bobasa, które sprawia, że dziecko jest śpiące, ale nie chce spać, są tzw. skoki rozwojowe. W pierwszych tygodniach i miesiącach życia maleństwa wszystko jest dla niego nowe i tajemnicze. Skoki rozwojowe mogą pojawiać się wtedy, gdy Twoja pociecha zaczyna siadać, samodzielnie wstawać i chodzić. Wymagają od rodziców dużej dozy cierpliwości, by wspierać malucha w tych trudnych dla niego momentach.
Zbliżająca się choroba – sygnał, którego nie wolno ignorować
Gdy niemowlę nie śpi, płacze i częściej domaga się bliskości, może to niestety oznaczać zbliżającą się chorobę, na przykład przeziębienie lub grypę. Czasami stan ten mija po kilku godzinach i wówczas wystarczy obserwacja smyka przez kilka kolejnych dni. Jeśli objawy się nasilają, towarzyszy im gorączka, kaszel lub inne dolegliwości ze strony układu oddechowego, konieczna jest wizyta u lekarza pediatry.
Zatkany nosek – poważny problem dla małego dziecka
Maluszek może się wybudzać w nocy z powodu zatkanego noska. Noworodki oddychają tylko przez nos, a ich przewody nosowe są bardzo wąskie. Jeśli malec ma katar, w nosku zalega wydzielina, a błony śluzowe są obrzęknięte, co może utrudniać oddychanie i wpływać na sen. Aby pomóc smykowi w oddychaniu, oczyść mu nosek za pomocą soli fizjologicznej lub aspiratora. Regulacja materaca, tak by główka dziecka była nieco wyżej, również może pomóc w oddychaniu podczas infekcji.
Ząbkowanie – bolesny czas dla dziecka i rodziców
Wielu rodziców martwi się, gdy ich niemowlę nie śpi w nocy, podczas ząbkowania. Proces ten może zacząć się w okolicy 3. miesiąca życia i trwać przez kilka miesięcy z różną intensywnością. Maluch jest wówczas nie tylko marudny, rozdrażniony i płaczliwy, ale też silniej się ślini, wkłada do buzi palce i próbuje ulżyć sobie w tej kłopotliwej sytuacji. Na ból i dyskomfort mogą pomóc specjalne preparaty do smarowania dziąseł, gryzaki, które schłodzisz w lodówce, a także częstsze przystawianie smyka do piersi.
Nadmiar bodźców – cichy wróg spokojnego snu
Intensywny dzień pełen wrażeń może odbijać się na jakości snu dziecka. Noworodki i niemowlęta mają bardzo czuły węch. Zbyt intensywne lub nieprzyjemne zapachy, do których nie są przyzwyczajone, mogą powodować płacz, dyskomfort, a w efekcie także kłopoty ze snem. Unikaj palenia papierosów przy dziecku oraz stosowania mocnych perfum lub środków czystości.
Zadbaj o komfort i bezpieczeństwo swojej pociechy – podstawa spokojnego snu
Upewnij się, że ubranko maluszka jest wygodne i nic go nie uwiera. Nawet najwygodniejsze łóżeczko dla niemowlaka może wpływać niekorzystnie na sen dziecka, jeśli pościel, poduszka i materacyk są źle ułożone. Sprawdź, czy nic go nie uwiera. Ważna jest również pozycja do spania, miejsce, ubiór czy rodzaj pościeli.
Nazywam się Damian Cebrowski i jestem autorem artykułów na stronie mamaipapawpraktyce.pl. Piszę o tematach, które są bliskie każdemu rodzicowi, starając się przekazać praktyczne porady, inspiracje oraz cenne wskazówki.
